Năm 2025 là thời điểm có ý nghĩa to lớn đối với ngành Du lịch Việt Nam - dấu mốc tròn 65 năm hình thành, xây dựng và phát triển. Nhìn lại hành trình đã qua, từ những bước đi đầu tiên trong bối cảnh kháng chiến cứu quốc, hội nhập quốc tế trong thời kỳ đổi mới và mở cửa của đất nước, cho đến thời kỳ vươn mình trở thành một ngành kinh tế lớn của đất nước, ngành Du lịch Việt Nam đã viết nên một câu chuyện phát triển đầy tự hào, khẳng định vị thế, bản lĩnh và vai trò trụ cột trong phát triển kinh tế - xã hội.

         Ngày 09/7/1960 - Dấu mốc khai sinh ngành Du lịch Việt Nam

         Ngày 09/7/1960, theo Nghị định số 26/CP của Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Công ty Du lịch Việt Nam được thành lập, chính thức đánh dấu sự ra đời của ngành Du lịch nước nhà. Trong bối cảnh chiến tranh, khi cả nước đang dồn sức cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, việc xác lập một lĩnh vực kinh tế mới như du lịch là một bước đi táo bạo, mang tính chiến lược lâu dài của Đảng và Nhà nước.

         Dù còn non trẻ, ngành Du lịch Việt Nam thời kỳ đầu đã được tổ chức một cách bài bản nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đón và phục vụ các đoàn khách của Đảng, Nhà nước ta, các đoàn chuyên gia quốc tế đến đóng góp vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc. Không chỉ vậy, hoạt động du lịch còn phục vụ cán bộ, thương bệnh binh và công nhân nghỉ dưỡng. Các cơ sở lưu trú, điểm nghỉ dưỡng lần lượt hình thành tại các vùng có khí hậu mát mẻ, cảnh quan đẹp như Sa Pa, Tam Đảo, Đồ Sơn...

         Sau ngày đất nước thống nhất năm 1975, ngành du lịch bước vào giai đoạn mới, tiếp quản và phát triển hệ thống du lịch ở các tỉnh, thành phía Nam như Sài Gòn, Nha Trang, Đà Lạt, Cần Thơ, Côn Đảo... Những trung tâm du lịch tiềm năng dần được khôi phục và đưa vào vận hành, làm tiền đề cho giai đoạn phát triển sôi động sau này.

         Thời kỳ đổi mới và mở cửa: Hội nhập quốc tế, phát huy vai trò một ngành kinh tế quan trọng

         Bước ngoặt quan trọng đến từ năm 1986, khi đất nước thực hiện công cuộc Đổi mới và mở cửa hội nhập. Du lịch từ một ngành chủ yếu phục vụ nội bộ và đối ngoại, đã chuyển mình trở thành ngành kinh tế có sức hút đầu tư, tiềm năng tăng trưởng cao và khả năng lan tỏa rộng đến nhiều lĩnh vực khác.

        Năm 1992, Tổng cục Du lịch được thành lập, đánh dấu sự nâng tầm trong công tác quản lý nhà nước đối với ngành. Các chính sách khuyến khích phát triển du lịch dần được hoàn thiện. Đặc biệt, các văn kiện như Chỉ thị 46 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (1994) về "Lãnh đạo đổi mới và phát triển du lịch trong tình hình mới". Đặc biệt, Thông báo Kết luận 179 của Bộ Chính trị (1998) về “Phát triển du lịch trong tình hình mới”. Đây là văn bản chỉ đạo đặt nền tảng cho nhiều văn bản, chính sách, cơ chế quan trọng cho Du lịch Việt Nam thời kỳ đổi mới, bao gồm Pháp lệnh Du lịch (1999), Ban Chỉ đạo Nhà nước về Du lịch (1999), Chương trình Hành động Quốc gia về Du lịch (2000), Chiến lược phát triển Du lịch Việt Nam giai đoạn 2001-2010.

         Mạnh mẽ vượt qua đại dịch, vững vàng tiến bước vào kỷ nguyên mới

        Giai đoạn 2020-2025 chứng kiến những nỗ lực mạnh mẽ của ngành du lịch để vượt qua đại dịch COVID-19, thử thách khắc nghiệt chưa từng có trong lịch sử. Ngành du lịch Việt Nam chịu ảnh hưởng nặng nề: các đường bay quốc tế ngưng trệ, hoạt động du lịch “đóng băng”, có thời điểm 90-95% doanh nghiệp du lịch phải dừng hoạt động, người lao động trong ngành mất việc làm, nhiều người phải chuyển sang lĩnh vực khác mưu sinh. Trong bối cảnh đó, việc khôi phục ngành du lịch trở thành nhiệm vụ cấp bách, mang tính sống còn.

        Với tinh thần chủ động, thích ứng linh hoạt, ngành Du lịch Việt Nam đã triển khai nhiều giải pháp đổi mới, sáng tạo để duy trì hoạt động và thích nghi với thực tiễn. Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đã thể hiện vai trò trung tâm trong việc tham mưu, kiến tạo chính sách, đưa ra nhiều đề xuất chiến lược nhằm “gỡ băng” cho ngành, thúc đẩy phục hồi trong điều kiện bình thường mới, trong đó có các chính sách hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp và người lao động bị ảnh hưởng của dịch bệnh và đề xuất mở cửa trở lại du lịch khi dịch bệnh bị khống chế. Đây là giai đoạn ngành vừa phải ứng phó linh hoạt, vừa tạo nền tảng để phục hồi và bứt phá trong tương lai.

         Ngay sau khi Việt Nam chính thức mở cửa hoàn toàn hoạt động du lịch từ ngày 15/3/2022, hàng loạt biện pháp đã được triển khai đồng bộ, nhất quán, thể hiện sự quyết liệt trong công tác tham mưu và chỉ đạo điều hành. Đích thân Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì 3 hội nghị lớn cấp quốc gia về du lịch chỉ trong vòng hơn 01 năm nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy du lịch phục hồi.

         Nhờ các chính sách trúng và đúng, du lịch Việt Nam đã có bước phục hồi ấn tượng. Năm 2022, lượng khách quốc tế đạt 3,7 triệu lượt, năm 2023 đạt 12,6 triệu lượt và năm 2024 đạt 17,6 triệu lượt, tương đương 98% so với năm 2019 - tỷ lệ phục hồi cao nhất trong khu vực ASEAN. Khách nội địa năm 2024 đạt 110 triệu lượt, tổng thu từ du lịch lên tới 840.000 tỷ đồng, tăng 24% so với năm trước. Sáu tháng đầu năm 2025, tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ, Việt Nam đón gần 10,7 triệu lượt khách quốc tế, tăng 20,7% so với cùng kỳ năm 2024; phục vụ 77,5 triệu lượt khách nội địa; tổng thu từ du lịch đạt 515 nghìn tỷ đồng. Du lịch được Chính phủ đánh giá là điểm sáng trong tổng thể phát triển kinh tế - xã hội.

        Những nỗ lực của Du lịch Việt Nam đã được cộng đồng quốc tế, các tổ chức giải thưởng, các hãng truyền thông quốc tế ghi nhận. Tiêu biểu là Tổ chức Giải thưởng du lịch thế giới (World Travel Awards) đã 5 lần vinh danh Việt Nam là "Điểm đến di sản hàng đầu thế giới"; 6 lần "Điểm đến hàng đầu châu Á". Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam 4 lần được vinh danh "Cơ quan quản lý du lịch hàng đầu châu Á" (2017, 2021, 2022, 2023).

         Thành tựu của ngành Du lịch Việt Nam trong 65 năm qua là kết quả của sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước, sự ủng hộ, phối hợp hiệu quả của các bộ, ngành, địa phương, sự đồng hành của doanh nghiệp, đối tác quốc tế và đặc biệt là tâm huyết của các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, người lao động trong ngành du lịch.

        Với khát vọng vươn xa, tinh thần đổi mới và niềm tin vào tương lai, ngành Du lịch Việt Nam sẵn sàng bước vào giai đoạn phát triển mới - toàn diện, chuyên nghiệp, bền vững, khẳng định vai trò ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước giàu mạnh và thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.